Zuchwała historia partyzanckich gór

„Zapraszamy do najbardziej na wschód wysuniętego zakątka Czech, na pofałdowane górskie grzbiety Beskidu Śląsko-Morawskiego. Najwyższą góra pasma jest Łysa Góra. Jeżeli będziecie mieć szczęście (czy może raczej pecha) możecie tu nawet spotkać niedźwiedzia. Poza piękną przyrodą ziemia ta skrywa opowieści o zawiłych losach partyzantów, którzy chronili się w tych górach. Brygada Jana Žižky z Trocnova była największym oddziałem partyzanckim działającym na terenie Czech w trakcie II wojny światowej. Jednostka składająca się z żołnierzy sowieckich oraz czeskich i słowackich ochotników liczyła niemal 1400 partyzantów. Wysoką nagrodę za głowę dowódcy oddziału wyznaczył sam Hitler. Propaganda komunistyczna wyidealizowała historię partyzantów. A jak to było naprawdę? Poszukiwanie odpowiedzi rozpoczniemy we wsi Raková u Čadce. U podnóża góry Velký Polom przekraczamy granicę państwa – będzie to zdecydowanie prostsze niż w 1944 roku, kiedy grupa partyzantów po stłumieniu Słowackiego Powstania Narodowego chciała przedostać się do Moraw, co udało się dopiero po kilku próbach. Przed nami trudny odcinek – Beskidy nie dają nikomu nic za darmo. Podjeżdżamy przez Staré Hamry na szczyt Smrk. Na tym terenie działał partyzancki oddział Wolfram, którego członek, Josef Biersky, został tu podstępnie zamordowany przez czeskiego zdrajcę Kotačkę. Jedziemy dalej do doliny potoku Čeladenka. To tu, w gęstych lasach i na stromych zboczach, partyzanci prowadzili najbardziej aktywną działalność. Na każdym kroku można znaleźć mały pomnik lub tablicę pamiątkową poświęconą ofiarom walk. Następnie wyjeżdżamy na tajemniczą górę Kněhyně, na której oddział Jana Žižky miał podobno bazę. O obecności partyzantów świadczy stojący tu bunkier. Jedziemy dalej do miejsca najbardziej dramatycznych wydarzeń w historii oddziału – Čertovego Młyna. W miejscu tym jednostkę, której zniszczenie rozkazał sam Hitler, dopadł niemiecki pościg. Gestapo przygotowało pułapkę i rozgromiło oddział. Niedługo potem rozpoczęła się operacja Tetřev, w której 13 000 żołnierzy dostało za zadanie definitywnie zlikwidować partyzantkę na tym terenie. Większości partyzantów udało się jednak wydostać z oblężenia.“